सामाजिक चिंता विकार म्हणजे सामाजिक स्थानि लाजिरवाणेपणा, उपहास किंवा अपमानाची सतत भीती. सामान्यतः, प्रभावित मुले अशा परिस्थिती टाळतात ज्यामुळे सामाजिक छाननी (उदा., शाळा) होऊ शकते. निदान क्लिनिकल निकषांनुसार केले जाते. उपचार वर्तणूक थेरपीसह आहे; गंभीर प्रकरणांमध्ये, निवडक सेरोटोनिन रीअपटेक इनहिबिटर (एसएसआरआय) वापरले जातात.

• लक्षणे आणि चिन्हे

पौगंडावस्थेतील सामाजिक चिंता डिसऑर्डरची पहिली लक्षणे एखाद्या सामाजिक कार्यक्रमाला उपस्थित राहण्यापूर्वी किंवा वर्गाच्या सादरीकरणासाठी जास्त तयारी करण्याआधी जास्त काळजी करणे असू शकते. लहान मुलांमध्ये प्रथम लक्षणे राग येणे, रडणे, गोठणे, चिकटून राहणे किंवा सामाजिक परिस्थितीत माघार घेणे असू शकते. टाळणारी वर्तणूक (उदा., शाळेत जाण्यास नकार देणे, पार्ट्यांना न जाणे, इतरांसमोर न खाणे) अनुसरण करू शकतात. तक्रारींवर अनेकदा सोमाटिक फोकस असतो (उदा., "माझ्या पोटात दुखते," "मला डोकेदुखी आहे"). काही मुलांमध्ये या शारीरिक तक्रारींच्या प्रतिसादात अनेक वैद्यकीय भेटी आणि मूल्यांकनांचा इतिहास असतो.

चुकीची उत्तरे देऊन, काहीतरी अयोग्य बोलून, लाज वाटून किंवा उलट्या करून आपल्या समवयस्कांसमोर अपमानित होतील याची प्रभावित मुले घाबरतात. काही प्रकरणांमध्ये, दुर्दैवी आणि लाजिरवाण्या घटनेनंतर सामाजिक चिंता विकार उद्भवतात. गंभीर प्रकरणांमध्ये, मुले टेलिफोनवर बोलण्यास नकार देऊ शकतात किंवा घर सोडण्यासही नकार देऊ शकतात.

• निदान

• मानसोपचार मूल्यांकन

• डायग्नोस्टिक आणि स्टॅटिस्टिकल मॅन्युअल ऑफ मेंटल डिसऑर्डर (DSM-5-TR) निकष

सामाजिक चिंता विकाराचे निदान करण्यासाठी, चिंता ≥ 6 महिने टिकून राहणे आवश्यक आहे आणि समान सेटिंग्जमध्ये सातत्याने उपस्थित असणे आवश्यक आहे (उदा., मुले केवळ अधूनमधून किंवा विशिष्ट वर्गासाठी नसलेल्या सर्व वर्गातील सादरीकरणांबद्दल चिंतित असतात). चिंता केवळ प्रौढांसोबतच्या संवादादरम्यानच नव्हे तर समवयस्कांच्या सेटिंग्जमध्ये उद्भवली पाहिजे.

• उपचार

•         वर्तणूक थेरपी

•         कधीकधी चिंताग्रस्त

वर्तणूक थेरपी ही सामाजिक चिंता विकारावरील उपचारांचा आधारस्तंभ आहे. मुलांना शाळा चुकवू देऊ नये. अनुपस्थिती त्यांना शाळेत जाण्यास आणखी अनिच्छुक बनवते.

जर मुले आणि पौगंडावस्थेतील मुले वर्तणुकीशी संबंधित थेरपीमध्ये भाग घेण्यास पुरेसे प्रवृत्त नसतील किंवा त्यास पुरेसा प्रतिसाद देत नसतील तर, निवडक सेरोटोनिन रीअपटेक इनहिबिटर (एसएसआरआय) सारखी चिंताग्रस्त औषधे मदत करू शकतात (चिंता आणि संबंधित विकारांच्या दीर्घकालीन उपचारांसाठी औषधे टेबल पहा) . एसएसआरआयने उपचार केल्याने वर्तणुकीशी संबंधित थेरपीमध्ये मुलांच्या सहभागाची सोय करण्यासाठी पुरेशी चिंता कमी होऊ शकते